Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κάγια Κάλας, χαρακτήρισε την Τουρκία ως «παίκτη ασφαλείας», αναγνωρίζοντας τον κομβικό της ρόλο στη διπλωματία και την περιφερειακή σταθερότητα.
«Όταν μιλάμε για τον ρόλο της Τουρκίας, η Κωνσταντινούπολη έχει γίνει το σημείο διεξαγωγής πολλών σημαντικών συναντήσεων. Όλοι είναι ευγνώμονες που η Τουρκία προσφέρει αυτή τη μεσολάβηση», δήλωσε η Κάγια Κάλας, απαντώντας σε ερώτηση για τις συνεχιζόμενες εντάσεις στη Μέση Ανατολή.
Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και ευκαιρίες συνεργασίας
Η Κάλας τόνισε ότι οι πρόσφατες αποφάσεις της ΕΕ για την ασφάλεια και την άμυνα έχουν ξεκλειδώσει σημαντική χρηματοδότηση, με πάνω από 800 δισεκατομμύρια ευρώ διαθέσιμα για κοινές προμήθειες και αμυντικά έργα. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον μηχανισμό δανείων SAFE, ο οποίος, όπως υπογράμμισε, δεν είναι προστατευτικός και μπορεί να αξιοποιηθεί και από χώρες-εταίρους όπως η Τουρκία. «Η Τουρκία, ως υποψήφια χώρα, έχει πλέον πρόσβαση σε δάνεια SAFE για κοινά έργα με ευρωπαϊκές χώρες», σημείωσε, προσθέτοντας ότι αυτά τα εργαλεία στοχεύουν στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και της διακρατικής συνεργασίας.
Η Τουρκία ως μεσολαβητής στη Μέση Ανατολή
Η ΕΕ αναγνωρίζει τον ρόλο της Τουρκίας ως μεσολαβητή σε κρίσιμα περιφερειακά ζητήματα, μεταξύ των οποίων οι διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία και οι συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Η Κάλας εξέφρασε ανησυχία για την κλιμάκωση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή, με ιδιαίτερη έμφαση στις επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και τον κίνδυνο ευρύτερης σύρραξης. «Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή είναι εξαιρετικά ανησυχητικός. Οι κίνδυνοι λανθασμένων υπολογισμών είναι πολύ υψηλοί, γι’ αυτό προσπαθούμε να μειώσουμε τις εντάσεις», υπογράμμισε.
Ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας
Η αναγνώριση της Τουρκίας ως «παίκτη ασφαλείας» έρχεται σε μια περίοδο που η ΕΕ επιδιώκει να ενισχύσει την αυτονομία της στον τομέα της άμυνας, μειώνοντας την εξάρτηση από τις ΗΠΑ και ενισχύοντας τις σχέσεις με στρατηγικούς εταίρους. Η Τουρκία, με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ και σημαντική γεωστρατηγική θέση, αναδεικνύεται ως αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας.
Προκλήσεις και προσδοκίες
Παρά τη θετική ατζέντα, η ΕΕ συνεχίζει να εκφράζει ανησυχίες για ζητήματα δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, ενώ παραμένουν ανοιχτά θέματα όπως το Κυπριακό και η ευθυγράμμιση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες. Ωστόσο, η πρόσφατη ρητορική και τα χρηματοδοτικά εργαλεία δείχνουν μια σαφή διάθεση για εμβάθυνση της συνεργασίας, ιδίως σε τομείς όπως η άμυνα, η ενέργεια και η διαχείριση κρίσεων.
Η ΕΕ αναγνωρίζει την Τουρκία ως αναγκαίο εταίρο για την περιφερειακή ασφάλεια και τη διαχείριση κρίσιμων διεθνών ζητημάτων. Η ενίσχυση των θεσμικών και χρηματοδοτικών δεσμών ανοίγει νέες προοπτικές για κοινές δράσεις, με την προϋπόθεση της τήρησης των ευρωπαϊκών αξιών και της συνέχισης του διαλόγου σε ανοιχτά θέματα.
