Σε μια από τις πιο κρίσιμες και δραματικές στιγμές της συνεχιζόμενης σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαπέλυσαν νυχτερινή αεροπορική επιδρομή σε τρεις σημαντικές ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις: στο Φορντό, τη Νατάνζ και το Ισφαχάν.
Η επιχείρηση, με την κωδική ονομασία «Midnight Hammer» (Μεσονύκτιο Σφυρί), πραγματοποιήθηκε τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή και αποτελεί την μεγαλύτερη αεροπορική επιχείρηση στην ιστορία των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της οποίας χρησιμοποιήθηκαν οι εξαιρετικά ισχυρές βόμβες bunker buster GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (MOP), σχεδιασμένες ειδικά για την καταστροφή βαρέως προστατευμένων, υπόγειων εγκαταστάσεων.
Τα αμερικανικά μαχητικά απογειώθηκαν περίπου στις 00:50 ώρα Βρετανίας και κατά τη διάρκεια της 18ωρης αποστολής πραγματοποίησαν πολλαπλούς ανεφοδιασμούς στον αέρα. Παράλληλα, υποβρύχια του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού εκτόξευσαν πάνω από 24 πυραύλους Tomahawk προς την περιοχή του Ισφαχάν, πολλαπλασιάζοντας την ισχύ και την εμβέλεια της επίθεσης.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, μέσω της πλατφόρμας Truth Social, περιέγραψε την επιχείρηση ως «πολύ επιτυχημένη» και κάλεσε την Τεχεράνη να σταματήσει την κλιμάκωση του πολέμου, προσθέτοντας πως το Φορντό πλέον θεωρείται «χαμένο» για το Ιράν.
Στρατηγικός συντονισμός με το Ισραήλ
Η αμερικανική επίθεση ήλθε μετά από εβδομάδες συνεχών ισραηλινών αεροπορικών χτυπημάτων σε ιρανικές στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις. Ο Λευκός Οίκος αποφάσισε τελικά να προχωρήσει στην επιχείρηση, εκτιμώντας την υψηλή πιθανότητα επιτυχίας και την αδυναμία της Τεχεράνης να συμφωνήσει στον περιορισμό του πυρηνικού της προγράμματος. Η επιχείρηση έγινε σε στενό και απόλυτα συντονισμένο πλαίσιο με τις ισραηλινές δυνάμεις και με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, να χαρακτηρίζει την κίνηση «ιστορική» και «σημείο καμπής στην ιστορία της Μέσης Ανατολής».
Η χρήση των MOP, των ισχυρότερων μη πυρηνικών βομβών που έχουν ποτέ ριχτεί σε πολεμικές επιχειρήσεις, δείχνει τους στόχους της αμερικανικής στρατηγικής: Την πλήρη καταστροφή των πυρηνικών δυνατοτήτων του Ιράν, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος παραγωγής πυρηνικών όπλων.
Η ιρανική αντίδραση: Πυραυλικές επιθέσεις και απειλές κλιμάκωσης
Αμέσως μετά τις αμερικανικές επιδρομές, οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν ανταπέδωσαν με εκτόξευση περίπου 40 βαλλιστικών πυραύλων εναντίον ισραηλινών πόλεων, όπως η Χάιφα, το Τελ Αβίβ και η Νες Ζιόνα. Οι επιθέσεις προκάλεσαν τουλάχιστον 11 τραυματίες και σημαντικές υλικές ζημιές, ενώ οι ιρανικές αρχές απείλησαν με περαιτέρω αντίποινα, χαρακτηρίζοντας όλους τους Αμερικανούς πολίτες και στρατιωτικούς στη Μέση Ανατολή «θεμιτούς στόχους».
Η ιρανική κρατική τηλεόραση προανήγγειλε ότι η απάντηση θα είναι ακόμα ισχυρότερη από την αμερικανική επίθεση. Σε απάντηση, ο πρόεδρος Τραμπ προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσουν «δύναμη πολύ μεγαλύτερη» σε περίπτωση περαιτέρω επιθέσεων.
Διεθνείς αντιδράσεις και ο κίνδυνος επέκτασης της σύγκρουσης
Η ραγδαία κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή προκάλεσε ανησυχία παγκοσμίως. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, χαρακτήρισε την αμερικανική επίθεση ως «επικίνδυνη κλιμάκωση» και κάλεσε όλα τα μέρη σε αυτοσυγκράτηση και ειρηνικό διάλογο. Παράλληλα, η Γερμανία μέσω του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς απηύθυνε έκκληση προς το Ιράν για επανεκκίνηση των ειρηνευτικών συνομιλιών και αποφυγή περαιτέρω βίας.
Διεθνείς αναλυτές προειδοποιούν για τον κίνδυνο μιας ευρείας σύρραξης στη Μέση Ανατολή, με απρόβλεπτες συνέπειες για την παγκόσμια ασφάλεια και οικονομία. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η πιθανότητα το Ιράν να κλείσει το Στενό του Ορμούζ, ένα από τα σημαντικότερα σημεία διέλευσης για το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου.
Το μέλλον του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος
Παρά τις σοβαρές καταστροφές στις στοχευμένες εγκαταστάσεις, παραμένει ασαφές εάν το Ιράν διατηρεί άλλες μυστικές υποδομές πυρηνικών δραστηριοτήτων ή αν το πρόγραμμα έχει υπονομευθεί σε μεγάλο βαθμό. Οι αμερικανικές αρχές τονίζουν ότι είναι «πολύ νωρίς» για να εκτιμηθεί πλήρως η ζημιά και η μακροπρόθεσμη επίδραση της επιχείρησης.
Η επιχείρηση σηματοδοτεί ένα κρίσιμο σημείο καμπής στη σύγκρουση, καθώς η καταστροφή των βασικών υποδομών ενδέχεται να καθυστερήσει ή να αποτρέψει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων από το Ιράν. Ωστόσο, παράλληλα αυξάνει τον κίνδυνο μιας μακροχρόνιας και αβέβαιης σύγκρουσης που μπορεί να επηρεάσει ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Η άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ με μια τόσο εκτεταμένη, συντονισμένη και ισχυρή στρατιωτική επιχείρηση ανοίγει μια νέα, εξαιρετικά επικίνδυνη φάση στην ήδη τεταμένη κατάσταση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο για το αν η σύγκρουση θα κλιμακωθεί περαιτέρω ή αν θα υπάρξουν οι προϋποθέσεις για μια διπλωματική έξοδο που θα αποσοβήσει τον κίνδυνο γενικευμένου πολέμου.
