ΤΟ ΒΗΜΑ logo

Karen Mulder: Το supermodel που η βιομηχανία φρόντισε να «σβήσει»

Karen Mulder: Το supermodel που η βιομηχανία φρόντισε να «σβήσει» 1
Getty

Ήταν το απόλυτο μοντέλο των 90s, μια ζωντανή Barbie και το αρχέτυπο του Αγγέλου της Victoria's Secret. Το 2001, η Karen Mulder εμφανίστηκε σε εκπομπή για να καταγγείλει τους βιαστές της, ανάμεσά τους κι ένας Ευρωπαίος πρίγκιπας. Το επεισόδιο δεν προβλήθηκε ποτέ. Λίγες μέρες αργότερα, η Mulder εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική.

ΑΠΟ ΣΙΝΤΥ ΧΑΤΖΗ

Ήταν το απόλυτο μοντέλο των 90s. Πανέμορφη, ακριβοπληρωμένη, διάσημη παγκοσμίως. Μέχρι που ξαφνικά, εξαφανίστηκε. Η Karen Mulder υπήρξε ένα από τα πιο προβεβλημένα πρόσωπα της χρυσής εποχής των supermodels. Ένα πρόσωπο-πρότυπο για ολόκληρη τη βιομηχανία, με συνεργασίες με τους σημαντικότερους οίκους μόδας: Dior, Chanel, Valentino και μια λαμπερή παρουσία στις πασαρέλες της Victoria’s Secret. Μια καριέρα ονειρική. Μέχρι που, στις αρχές των 00s, η Mudler εξαφανίστηκε από τα φώτα της δημοσιότητας.

Το 2001, η Mulder εμφανίστηκε σε τηλεοπτική εκπομπή στη Γαλλία και δήλωσε, ευθέως και χωρίς δισταγμό, ότι είχε πέσει θύμα βιασμού από ισχυρούς άνδρες: ανάμεσά τους, ένας Ευρωπαίος πρίγκιπας. Πολλοί υποψιάστηκαν τον Αλβέρτο του Μονακό, καθώς και υψηλόβαθμα στελέχη του Elite Model Management. Οι καταγγελίες της δεν προβλήθηκαν ποτέ. Το επεισόδιο κόπηκε πριν την προβολή του, το υλικό διαγράφηκε. Λίγες μέρες αργότερα, η Mulder εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική, φαινομενικά για το καλό της. 

Αυτό που συνέβη είναι ξεκάθαρο σε ένα επίπεδο και απολύτως θολό σε ένα άλλο. Το τι ισχύει πραγματικά —αν δηλαδή όσα κατήγγειλε ήταν αλήθεια ή προϊόν ψυχικής κατάρρευσης— δεν αποσαφηνίστηκε ποτέ. Δεν υπήρξαν διώξεις. Δεν έγιναν δικαστήρια. Το όνομά της σβήστηκε από τα εξώφυλλα σχεδόν μέσα σε μια νύχτα.

Κάποιοι μιλούν για μια γυναίκα που έχασε τον έλεγχο λόγω ψυχικών διαταραχών κι εξαρτήσεων. Άλλοι, υποστηρίζουν ότι το supermodel ήταν ένα ακόμη θύμα που φιμώθηκε από μια βιομηχανία ισχυρών ανδρών, όπου η σιωπή προστατεύεται περισσότερο από την αλήθεια. Το μόνο βέβαιο είναι πως η ιστορία της Karen Mulder εξακολουθεί να στοιχειώνει τη βιομηχανία της μόδας. Όχι γιατί γνωρίζουμε τι συνέβη, αλλά ακριβώς επειδή δεν το μάθαμε ποτέ.

Ποια είναι η Karen Mulder

Γεννημένη στο Vlaardingen της Ολλανδίας, με την ακριβή χρονολογία γέννησής της να παραμένει ασαφής, καθώς αναφέρεται είτε το 1968 είτε το 1970, η Karen Mulder δεν ήταν παιδί που μεγάλωσε ονειρευόμενη πασαρέλες. Μεγάλωσε σε ένα ταπεινό περιβάλλον, κόρη ενός πολιτικού μηχανικού και μιας γραμματέως, σε μια μικρή πόλη που κανείς δεν θα υποψιαζόταν πως θα γίνει το λίκνο ενός διεθνούς fashion icon.

Η ιστορία της μοιάζει αρχικά με παραμύθι της δεκαετίας του '90. Ανακαλύφθηκε μετά από τη συμμετοχή της στον διαγωνισμό "Look of the Year" του Elite Model Management, όπου κατέκτησε τη δεύτερη θέση. Από εκεί και πέρα, η ζωή της πήρε εκρηκτική τροχιά.

Μέσα σε λίγα χρόνια, το πρόσωπό της έγινε συνώνυμο με την εκθαμβωτική λάμψη της υψηλής ραπτικής. Οι Valentino, Yves Saint Laurent, Lanvin, Christian Lacroix, Versace και Giorgio Armani την καλούσαν τακτικά να φορέσει τις συλλογές τους, να γίνει το «πρόσωπο» της κάθε νέας τάσης. Η Mulder περπατούσε στις πασαρέλες με μια μίξη από αριστοκρατική ψυχραιμία και έμφυτη μελαγχολία που την ξεχώριζε από τις υπόλοιπες. Κι ενώ στις φωτογραφίες έλαμπε, υπήρχε πάντα κάτι που πρόδιδε έναν εσωτερικό κόσμο πιο σκοτεινό απ’ όσο ήθελε η βιομηχανία να παραδεχτεί.

Ήταν από τα πρώτα μοντέλα που συνδέθηκαν στενά με τη Victoria’s Secret, προτού καν δημιουργηθεί επίσημα το branding των “Angels”. Στην πραγματικότητα, η Karen ήταν μία από τις γυναίκες που έδωσαν σάρκα και οστά στο όραμα του “Αγγέλου με τα εσώρουχα”: αιθέρια, απόμακρη, σχεδόν υπερφυσική.

Η καριέρα και η άνοδος

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90, η Karen Mulder ανήκε στην αφρόκρεμα των supermodels. Ήταν ένα από τα «πέντε μεγάλα ονόματα» που συνδέθηκαν με την πιο χρυσή περίοδο της μόδας, μαζί με τις Naomi Campbell, Claudia Schiffer, Linda Evangelista και Cindy Crawford. Οι καμπάνιες της με brands όπως των Calvin Klein, Ralph Lauren και Chloé καθιέρωσαν την αισθητική της δυναμικής αλλά ψυχικά αποστασιοποιημένης γυναίκας. Παράλληλα, φωτογραφήθηκε από ιερά τέρατα του φακού όπως οι Peter Lindbergh, Patrick Demarchelier, Steven Meisel και Ellen von Unwerth. 

Karen Mulder: Το supermodel που η βιομηχανία φρόντισε να «σβήσει» 2
Με τον σύντροφό της, Jean-Yves Le Fur

Το 1995, ενώ ήταν ακόμα στην κορυφή της καριέρας της, συνεργάστηκε με τον τότε σύντροφό της, Jean-Yves Le Fur, έναν Γάλλο επιχειρηματία που είχε επιδείξει εμμονή με τη διαχείριση και την εκμετάλλευση της εικόνας της. Δημιούργησαν μαζί μια κούκλα Barbie, εμπνευσμένη από την ομορφιά της. Αυτή ήταν μια ονειρική συνεργασία, αφού συχνά παρομοίαζαν την Mulder με την πιο διάσημη κούκλα του πλανήτη. Κυκλοφόρησαν επίσης ένα CD-ROM που περιείχε συμβουλές για ομορφιά, διατροφή και σωματική άσκηση - κάτι που σήμερα θα μας φαινόταν ανατριχιαστικά προφητικό για τη σχέση της Mulder με τον έλεγχο, την εξωτερική εικόνα και την εμπορευματοποίηση του γυναικείου σώματος. Ήταν το peak της εποχής που τα supermodels γίνονταν brands, κι εκείνη ήταν από τις πρώτες που το πλήρωσαν.

Με απολαβές που έφταναν τις 10.000 λίρες την ημέρα και ένα lifestyle γεμάτο φωτογράφους, περιοδικά και υπερπολυτελή shows, η Mulder έμοιαζε να έχει κατακτήσει τον κόσμο. Κι όμως, όπως θα αποδεικνυόταν λίγο αργότερα, εκείνο το «όνειρο» έκρυβε μέσα του έναν εφιάλτη που ήδη μαζευόταν στη σκιά.

Οι καταγγελίες και η ψυχική κατάρρευση

Στις 31 Οκτωβρίου 2001, η Karen Mulder, σε μια σπάνια έκρηξη ειλικρίνειας ή, κατά άλλους, ψυχικής απορρύθμισης, βγήκε στον αέρα της εκπομπής Tout le monde en parle του καναλιού France 2 και μίλησε ανοιχτά για όσα –σύμφωνα με την ίδια– υπέστη κατά την ακμή της καριέρας της. Με ψυχραιμία, αλλά και φανερή συναισθηματική φόρτιση, κατήγγειλε πως είχε πέσει θύμα βιασμού και κακοποίησης από ισχυρούς άνδρες του διεθνούς jet set. Μεταξύ αυτών ήταν κι ένας Ευρωπαίος πρίγκιπας, καθώς και ανώτερα στελέχη του Elite Model Management, του πρακτορείου που την «γέννησε» ως μοντέλο.

Το βίντεο δεν προβλήθηκε ποτέ. Η συνέντευξη κόπηκε, το υλικό διαγράφηκε από τα αρχεία του σταθμού και το συμβάν θάφτηκε από τα ΜΜΕ. Αυτό που είχε ξεκινήσει ως μια ρηξικέλευθη δημόσια εξομολόγηση μετατράπηκε σε ιστορία-φάντασμα. Οι θεσμοί δεν την άκουσαν. Αντίθετα, πολύ σύντομα μετά τη συνέντευξη, κατόπιν αιτήματος της οικογένειάς της, η Mulder εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική στο Παρίσι, όπου και παρέμεινε νοσηλευόμενη για πέντε μήνες.

Στο εξωτερικό, η υπόθεση προκάλεσε ψιθύρους, αλλά σπάνια ξεπέρασε το επίπεδο των ταμπλόιντ. Η επίσημη γραμμή ήταν ότι η Mulder είχε διαγνωστεί με «σοβαρές ψυχικές διαταραχές», και οι καταγγελίες της αποδόθηκαν σε παραλήρημα. Το αφήγημα της «παρανοϊκής πρώην σταρ» βολεύει συχνά πιο πολύ από το να εξετάσουμε κατάματα τι μπορεί να σημαίνει το να είσαι μια νέα γυναίκα που παγιδεύτηκε σε μια βιομηχανία ατιμωρησίας.

Η κρίση της ψυχικής της υγείας δεν άργησε να ενταθεί. Το 2002, η Karen Mulder πήρε υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών. Βρέθηκε σε κωματώδη κατάσταση, αλλά κατάφερε να επανέλθει την επόμενη ημέρα. Το περιστατικό ερμηνεύτηκε από πολλούς ως απόπειρα αυτοκτονίας, ωστόσο, εκείνη δεν μίλησε ποτέ ανοιχτά γι’ αυτό. Ήταν μια εποχή που ακόμη και να παραδεχτείς πως χρειάζεσαι ψυχολογική υποστήριξη θεωρούνταν «αδυναμία» στο περιβάλλον της μόδας.

Το 2009, ένα νέο συμβάν τροφοδότησε τον κύκλο της δημόσιας απαξίωσης: συνελήφθη στο Παρίσι με την κατηγορία ότι απείλησε την πλαστική χειρουργό της. Η ακριβής φύση της διαμάχης δεν έγινε ποτέ πλήρως γνωστή, αλλά τα media, διψασμένα για «τρελές πρώην καλλονές», έστησαν χορό γύρω από την εικόνα της «ξεπεσμένης ντίβας».

Πέρα όμως από τα γεγονότα, υπάρχει και η υπόγεια αφήγηση: αυτή μιας γυναίκας που προσπάθησε να μιλήσει για την κακοποίηση και τη χειραγώγηση που υπέστη σε ένα σύστημα όπου όλα μετατρέπονται σε νόμισμα: η σιωπή, η ομορφιά, η καριέρα, η «τρέλα».

Η μετέπειτα ζωή και η ταινία Mon Roi

Μετά την κατάρρευση και τις αλλεπάλληλες κρίσεις, η Karen Mulder αποσύρθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από τη δημόσια ζωή. Οι εμφανίσεις της έγιναν σπάνιες και επιλεκτικές. Στις 30 Οκτωβρίου 2006 το πρώην μοντέλο έφερε στον κόσμο μια κόρη. Το 2007, επέστρεψε στην πασαρέλα για μία και μοναδική εμφάνιση στην επίδειξη του Dior, σαν φάντασμα του παρελθόντος να περπατά μέσα σε έναν νέο κόσμο μόδας που είχε πια αλλάξει αισθητικά και ηθικά.

Το 2015, κυκλοφόρησε η γαλλική ταινία Mon Roi της Maïwenn. Πρόκειται για ένα έντονο, συναισθηματικά φορτισμένο δράμα για την τοξική δυναμική ενός ερωτικού δεσμού. Η ταινία βασίζεται στην πραγματική σχέση της Maïwenn με τον Jean-Yves Le Fur (που υποδύεται ο Vincent Cassel), τον πρώην σύντροφο της Karen Mulder. Στην ταινία, η Tony ερωτεύεται τον Georgio και η σχέση τους προχωρά γρήγορα. Ωστόσο, αναστατώνεται όταν γνωρίζει την πρώην του Georgio, την Agnès (Chrystèle Saint Louis Augustin) — πρώην μοντέλο που δείχνει να τον ζηλεύει και την κατηγορεί ότι της «έκλεψε» τον άντρα. Ο ρόλος της Agnès βασίστηκε στην Mulder. 

Ο Georgio νιώθει υπεύθυνος για την Agnès, μια γυναίκα με σοβαρά ψυχικά προβλήματα και εξαρτήσεις. Όταν το μοντέλο μαθαίνει ότι ο πρώην του ετοιμάζεται να παντρευτεί και να γίνει πατέρας, αντιδρά έντονα, επιχειρώντας να αυτοκτονήσει. Η ταινία εξετάζει την τοξική σύνδεση μεταξύ των τριών αυτών ηρώων. 

Η ιστορία της Karen Mulder αποκαλύπτει τις σκοτεινές πλευρές της βιομηχανίας της μόδας, όπου η λάμψη και η επιτυχία μπορούν να καλύψουν την εκμετάλλευση και την κακοποίηση. Οι καταγγελίες της, αν και δεν οδήγησαν σε δικαστικές διώξεις, άνοιξαν τον δρόμο για συζητήσεις γύρω από την κακοποίηση στον χώρο της μόδας, προαναγγέλλοντας το κίνημα του #MeToo. 

ΑΠΟΡΡΗΤΟ
OSZAR »