Η ναυτιλία αποτελεί ένα από τα πιο ζωντανά και βαθιά ριζωμένα στοιχεία της ελληνικής ταυτότητας. Είναι ιστορία, είναι πολιτισμός, είναι DNA. Εκφράζει τη ναυτοσύνη – εκείνη τη μοναδική ποιότητα που συνδυάζει εμπειρία, πειθαρχία, εξωστρέφεια και αξιοπρέπεια. Είναι το πνεύμα που μεγάλωσε γενιές Ελλήνων και συνεχίζει σήμερα να εμπνέει τη νέα γενιά μαθητών, μέσα από το Adopt a Ship της PROJECT CONNECT.

Κάθε τάξη που συμμετέχει στο πρόγραμμα αποκτά τη δική της ζωντανή επαφή με τη ναυτιλία. Υιοθετεί ένα πλοίο, ανταλλάσσει επιστολές με τον καπετάνιο του, παρακολουθεί τη διαδρομή του σε πραγματικό χρόνο και χτίζει μαζί του μια ανθρώπινη σχέση. Oλη αυτή η εμπειρία γίνεται σημείο εκκίνησης για ένα ουσιαστικό, βιωματικό ταξίδι μάθησης, όπου οι γνώσεις αποκτούν προορισμό και η εκπαίδευση βγαίνει από το χαρτί.

Η ιδρύτρια της PROJECT CONNECT, Ειρήνη Νοτιά, εξηγεί με λόγια απλά αλλά ουσιαστικά τι είναι αυτό που κάνει το Adopt a Ship να ξεχωρίζει:

Διεθνής οπτική

«Η ναυτιλία για μας δεν είναι ένα θέμα προς ενημέρωση. Είναι ένας κόσμος προς εξερεύνηση» σημειώνει η κυρία Νοτιά και συνεχίζει: «Στόχος μας είναι να δώσουμε σε μαθητές και εκπαιδευτικούς τον χώρο να την αγγίξουν, να τη νιώσουν, να την καταλάβουν. Μέσα από το γράμμα που ανταλλάσσουν οι τάξεις με τον καπετάνιο υπό την επίβλεψη του εκπαιδευτικού, διδάσκονται στην πράξη τι σημαίνει ευθύνη, πειθαρχία, διεθνής οπτική».

Επομένως, μιλάμε για ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εντάσσεται φυσικά στη μαθησιακή καθημερινότητα και εμπλουτίζει ουσιαστικά τη σχολική εμπειρία. Οι εκπαιδευτικοί αντλούν έμπνευση από τις επιστολές των καπετάνιων και τις μετατρέπουν σε δημιουργικά μαθήματα: οι διαδρομές των πλοίων γίνονται γεωγραφικοί χάρτες, οι καιρικές συνθήκες που περιγράφονται στη θάλασσα διδάσκονται μέσα από τη Φυσική, η αγγλική ορολογία του πληρώματος μπαίνει στις τάξεις των ξένων γλωσσών, ενώ η Ιστορία, η λογοτεχνία, η μουσική και τα εικαστικά αποκτούν νέα αφετηρία μέσα από ναυτικές αφηγήσεις και εμπειρίες.

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα με βάθος και παιδαγωγική υπόσταση. Οχι μια απλή δραστηριότητα που ωθεί τα παιδιά να ζωγραφίσουν ένα πλοίο ή να γράψουν ένα στιχάκι για τη θάλασσα, αλλά μια ολοκληρωμένη, διαθεματική εμπειρία που ενθαρρύνει τη δημιουργική σκέψη, ενισχύει τον επαγγελματικό προσανατολισμό και καλλιεργεί δεξιότητες που συναντά κανείς στο πραγματικό περιβάλλον εργασίας.

Βιώσιμη Ανάπτυξη

Αξίζει να αναφερθεί πως το Adopt a Ship είναι το μοναδικό σχολικό πρόγραμμα στην Ελλάδα που καλύπτει 11 από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ – έναν διεθνή οδηγό για έναν πιο δίκαιο, βιώσιμο και συνεργατικό κόσμο. Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με έννοιες όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η ποιοτική εκπαίδευση, η ισότητα, η καινοτομία και η συνεργασία, όχι θεωρητικά, αλλά μέσα από την πράξη, την εμπειρία και το προσωπικό τους ταξίδι. Μέσα από αυτό το ταξίδι δεν αποκτούν μόνο γνώσεις και δεξιότητες, αλλά αγγίζουν και βαθύτερες αξίες.

Οι μαθητές εισπράττουν από τους καπετάνιους Πίστη και Ηθος – δύο έννοιες θεμελιώδεις στη ναυτική παράδοση, που αποκτούν σήμερα νέο νόημα μέσα στην τάξη. Το Adopt a Ship αποτελεί μια σημαντική παιδαγωγική τομή, καθώς για πρώτη φορά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα διδάσκεται η Ναυτοσύνη επίσημα και με συνέπεια, όχι ως αφηρημένη ιδέα ή ιστορικό κεφάλαιο, αλλά ως ζωντανή, καθημερινή εμπειρία.

Η δρ Αδαμαντία Σπανακά, υπεύθυνη αξιολόγησης του προγράμματος και εκπαιδευτική σύμβουλος της PROJECT CONNECT, μας υπενθυμίζει γιατί τέτοιες πρωτοβουλίες είναι ουσιώδεις:

«Οι μαθητές δεν μαθαίνουν απλώς για τη ναυτιλία. Μαθαίνουν να συνδέουν όσα διδάσκονται με τον αληθινό κόσμο. Καλλιεργούν την ενσυναίσθηση, την επικοινωνία, την κριτική σκέψη. Ειδικά στα ΕΠΑΛ, βλέπουμε μετρήσιμα αποτελέσματα: μόνο την περσινή σχολική χρονιά, 32 μαθητές που συμμετείχαν στο Adopt a Ship εισήχθησαν σε Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, έχοντας αποκτήσει στοχευμένα εφόδια και εμπειρίες μέσα από τη βιωματική τους επαφή με τον κόσμο της ναυτιλίας».

Και οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους.

Πάνω από 18.200 μαθητές από όλη την Ελλάδα έχουν συμμετάσχει μέχρι σήμερα στο πρόγραμμα. Κατά το τρέχον σχολικό έτος 2024-2025, περισσότεροι από 200 μαθητικές τάξεις από Δημοτικά, Γυμνάσια και ΕΠΑΛ παίρνουν μέρος ενεργά, σε περιοχές όπως ο Αλιμος, το Κερατσίνι, τα Νέα Μουδανιά, τα Τρίκαλα, η Φλώρινα, η Σάμος, η Πρέβεζα, η Σύρος, ο Πειραιάς, αλλά και σε εκατοντάδες ακόμη σημεία της χώρας.

Το ταξίδι όμως επεκτείνεται και πέρα από τα ελληνικά σύνορα: το πρόγραμμα εφαρμόζεται πλέον και στις Ηνωμένες Πολιτείες, με εννέα σχολεία του δικτύου Plato Academy στη Φλόριντα και 2 στη Νέα Υόρκη που συμμετέχουν συστηματικά.

Η σταθερή αποδοχή που έχει το Adopt a Ship στην εκπαιδευτική κοινότητα αποτυπώνεται και στο γεγονός ότι το 64,7% των σχολείων επιλέγει να συμμετέχει για δεύτερη ή και περισσότερες χρονιές, εντάσσοντάς το οργανικά στον ετήσιο προγραμματισμό τους. Παράλληλα, 1.580 μαθητές έχουν δηλώσει ότι μέσα από το πρόγραμμα ενισχύθηκε το ενδιαφέρον τους για τα ναυτικά επαγγέλματα, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο του ως εργαλείου επαγγελματικού προσανατολισμού.

Eυρεία αναγνώριση

Το πρόγραμμα «Υιοθεσία Πλοίου» (Adopt a Ship) έχει λάβει την έγκριση του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων από το 2018, ενώ τελεί και υπό την αιγίδα του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Επιπλέον, υποστηρίζεται επίσημα από τη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, καθώς και από τη HELMEPA, γεγονός που αναδεικνύει την ευρεία αναγνώρισή του.

Κι αν όλα αυτά εντυπωσιάζουν σε επίπεδο αριθμών και θεσμικών αναγνωρίσεων, η ουσία του προγράμματος κρύβεται αλλού: στη στιγμή που ένας μαθητής γράφει γράμμα σε έναν καπετάνιο και περιμένει την απάντηση με λαχτάρα· στη χαρά του να δει στον χάρτη το πλοίο του να περνά τον Ινδικό Ωκεανό· στην περηφάνια της τάξης όταν παρουσιάζουν το ταξίδι τους σε μια σχολική εκδήλωση· στη ματιά εκείνου του παιδιού που συνειδητοποιεί ότι ίσως, τελικά, έχει βρει το επάγγελμα που του ταιριάζει. Στον κόσμο της εκπαίδευσης, οι ευκαιρίες που δίνουν στα παιδιά πρόσβαση στην αλήθεια και στην πράξη είναι σπάνιες. Το Adopt a Ship, όχι μόνο τις προσφέρει, αλλά το κάνει με τρόπο ουσιαστικό, τρυφερό και μακροπρόθεσμα μεταμορφωτικό. Γιατί τελικά, αυτό που κερδίζουν οι μαθητές δεν είναι απλώς γνώσεις για τη ναυτιλία. Είναι μια πρώτη μικρή πυξίδα – και μια αίσθηση ότι το μέλλον τους μπορεί να έχει ορίζοντα, πορεία και στόχο.

Για περισσότερες πληροφορίες και συμμετοχή στο Πρόγραμμα μπορείτε να στείλετε email στο [email protected].