Κανείς δεν θα ήθελε να είναι στη θέση του Ματ Ντέιμον. Οχι δηλαδή ότι θα ήταν άσχημο να απολαμβάνει τις δάφνες ενός από τους ηθοποιούς-πυλώνες του Χόλιγουντ, να έχει συγκεντρώσει ένα βιος που αθροίζεται σε 170 εκατομμύρια δολάρια και να έχει στο παλμαρέ του πέντε υποψηφιότητες για Οσκαρ – η μία εκ των οποίων κερδισμένη το 1998, για το σενάριο της ταινίας «Ο ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ», για το οποίο συνεργάστηκε με τον «κολλητό» Μπεν Αφλεκ.

Η δυσκολία στην περίπτωση του 54χρονου σταρ έγκειται στον νέο άθλο που καλείται να φέρει εις πέρας στη μεγάλη οθόνη, δίνοντας σάρκα και οστά στον ομηρικό Οδυσσέα και ακολουθώντας τον δεκαετή νόστο του από την Τροία στην Ιθάκη. Θα μπορούσε σε κάθε περίπτωση να παρατηρήσει κανείς πως ο Ντέιμον είναι συνηθισμένος στην αναμονή της επιστροφής, λαμβάνοντας υπόψη τους επτά βασανιστικούς μήνες που χρειάστηκε για να επιβιώσει και να επαναπατριστεί από τον Αρη στη Γη ως αστροναύτης στην ταινία «The Martian» του 2015.

Ωστόσο αυτή τη φορά ο πήχης είναι κατά τι υψηλότερος, αφού για να ολοκληρώσει την «αποστολή» του θα χρειαστεί να περάσει ανάμεσα από Κύκλωπες και Λαιστρυγόνες τόσο ως κινηματογραφικός χαρακτήρας όσο και ως ηθοποιός, αφού ο Κρίστοφερ Νόλαν, ο οποίος έχει αναλάβει να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη τους 12.110 στίχους του ομηρικού έπους, δεν συμβιβάζεται με τίποτα λιγότερο από ένα μνημειακών διαστάσεων αποτέλεσμα. Μάρτυς μας το τρίωρο «Οπενχάιμερ» του 2023, το οποίο στα περυσινά Οσκαρ τιμήθηκε σε επτά κατηγορίες και ήταν υποψήφιο σε συνολικά 13.

O Kρίστοφερ Νόλαν. Φωτ.: REUTERS/Hollie Adams

Αν στο μέχρι τώρα κινηματογραφικό mangum opus του ο 54χρονος Νόλαν αναμετρήθηκε – επιτυχώς, σύμφωνα με τους ειδήμονες, αλλά και το κοινό – με τον βίο και την πολιτεία του εφευρέτη της ατομικής βόμβας, στην «Οδύσσεια» θέτει ένα ακόμα μεγαλύτερο στοίχημα: να μετρήσει το μπόι του με μία από τις παλαιότερες σωζόμενες καταγεγραμμένες περιπέτειες στην ιστορία του είδους μας. Γι’ αυτό και έχοντας ως δεδομένη πρώτη ύλη τη σπουδαία κλασική αφήγηση, φρόντισε να έχει και το ιδανικό για τη ματιά, την αισθητική και το σινεματικό σύμπαν του έμψυχο υλικό που θα την υπηρετήσει.

Ο Ντέιμον, που ήρθε και συμμετείχε στα γυρίσματα στη Βοϊδοκοιλιά της Μεσσηνίας – για τη σκηνή της συνάντησης του Οδυσσέα με τον Κύκλωπα Πολύφημο –, την Πύλο και την αρχαία Κόρινθο, είναι ο βασικός παίκτης στο ρόστερ της «Οδύσσειας» του Νόλαν, αλλά όχι ο μόνος αξιόλογος και φωτογενής. Στη νέα ανάγνωση του έπους θα δούμε – ανάμεσα σε στρατιές συναδέλφων τους – τον Τομ Χόλαντ (πιθανότατα στον ρόλο του Τηλέμαχου) και την αρραβωνιαστικιά του, Ζεντάγια, την Αν Χάθαγουεϊ, τη Σαρλίζ Θέρον, τον Ρόμπερτ Πάτινσον, τη Σαμάνθα Μόρτον, τη Λουπίτα Νιόνγκο και τον Ελιοτ Πέιτζ.

Ποιοι από αυτούς βρέθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες στη χώρα μας για τα εν Ελλάδι γυρίσματα του φιλμ; Κανείς δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά, παρότι οι παπαράτσι και τα τηλεοπτικά συνεργεία φρόντισαν να στήσουν ξόβεργες μόλις έγινε γνωστό ότι το Χόλιγουντ όχι μόνο πάτησε ξανά το πόδι του στα χώματά μας, αλλά καταπιάνεται με το περιπετειώδες ταξίδι του πολυμήχανου προγόνου μας.

Οι πληροφορίες πάντως συντείνουν πως συνολικά 180 άτομα της παραγωγής της «Οδύσσειας» έφτασαν στα μέσα Φεβρουαρίου στην Ελλάδα με πτήσεις από το Μαρόκο – όπου επίσης πραγματοποιήθηκαν γυρίσματα – αλλά και πως την εβδομάδα που μας πέρασε επίκεντρο της κινηματογράφησης ήταν η περιοχή του Ακροκορίνθου.

Πάντως, για να μην το παίρνουμε πατριωτικά, καλό είναι να γνωρίζουμε πως σύμφωνα με ρεπορτάζ του αμερικανικού «Variety», ο Νόλαν και οι πρωταγωνιστές του τιμούν και τη γειτονική Ιταλία, αφού μεγάλο μέρος των γυρισμάτων θα λάβει χώρα στη νήσο Φαβινιάνα – δυτικά της Σικελίας – αλλά και στις καρτποσταλικής ομορφιάς ηφαιστειογενείς Αιολίδες Νήσους. Οπως επιβεβαίωσε η Universal λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 2024, η ταινία θα γυριστεί εξ ολοκλήρου με τη χρήση της τεχνολογίας IMAX, ενώ η προβολή της στις κινηματογραφικές αίθουσες προγραμματίζεται με τα μέχρι στιγμής δεδομένα για τον Ιούλιο του 2026.

Αλλά για σταθείτε. Γιατί μας ενδιαφέρει τόσο και φτάνει να απασχολεί μέχρι και την ημερήσια διάταξη των δελτίων ειδήσεων το γύρισμα μιας μεγάλης χολιγουντιανής παραγωγής στην Ελλάδα; Και μάλιστα σε μια εποχή που οι ξένες παραγωγές – τόσο κινηματογραφικές όσο και τηλεοπτικές – μοιάζουν να γυρίζονται στη χώρα μας με το καντάρι;

Σκηνή από το γυρισμένο στο Καστελλόριζο «Mediterraneo» (1991). AFP-Visualhellas

Filming with the stars

Το ενδιαφέρον εκδηλώνεται μάλλον με κεκτημένη ταχύτητα και μια ιδέα «κατοχικού» συνδρόμου. Αλλωστε, μέχρι πολύ πρόσφατα τι είχαμε να υπερηφανευόμαστε ως Ελληνες; Το γυρισμένο στο Καστελλόριζο «Mediterraneo» (1991), το… κεφαλλονίτικο «Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι» (2001) που είχε προκαλέσει πανδαιμόνιο στον εγχώριο Τύπο, την Αντζελίνα Τζολί ως Λάρα Κροφτ να αναζητεί το «Λίκνο της Ζωής» (2003) στη Σαντορίνη, άντε και το «Απέραντο γαλάζιο» του Λικ Μπεσόν που γυρίστηκε το μακρινό καλοκαίρι του 1987 στην Αμοργό και προβλήθηκε το 1988, πολύ προτού δηλαδή το εκπάγλου καλλονής νησί των Κυκλάδων μετατραπεί σε θερινό τόπο αναψυχής των όπου γης φασαίων. Το ποτήρι της εθνικής υπερηφάνειας δεν ξεχειλίζει ποτέ, οπότε η έλευση του Κρίστοφερ Νόλαν και της λαμπερής κουστωδίας του στα μέρη μας το ανατροφοδότησε λίγο ακόμα.

Και πιθανότατα θα ξεχαστεί μέχρι την είδηση της επόμενης παραγωγής που θα γυριστεί επί ελληνικού εδάφους. Δεν πάνε άλλωστε ούτε έξι μήνες από την περίοδο που οι πανηγυρισμοί (μαζί και η συλλογική περιέργεια) αφορούσαν το φιλμ «Sacrifice» του Ρομέν Γαβρά – γιου του εμβληματικού Κώστα Γαβρά –, ο οποίος επέλεξε για γυρίσματα την περιοχή της Δράμας και για πρωταγωνιστές του τον Βενσάν Κασέλ, την Ανια Τέιλορ-Τζόι, τον Κρις Εβανς και τη Σάλμα Χάγεκ. Στον ίδιο τόπο είχαν βρεθεί και ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, ο Τζέιμι Φοξ και ο Σκοτ Ιστγουντ για το «Tin Soldier» την άνοιξη του 2022.

Πλέον οι κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές στη χώρα μας απαριθμούνται σε δεκάδες. Ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ βρήκε το ιδανικό σκηνικό για το φιλμ «Crimes of the Furute» (2022) στο κέντρο των Αθηνών, η Νία Βαρντάλος επιχείρησε – εύλογα – τον κινηματογραφικό νόστο της στην Ελλάδα για το «Γάμος α λα ελληνικά 3» (2023), η Μάγκι Τζίλενχαλ αποφάσισε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το μυθιστόρημα της Ελενα Φεράντε «Η χαμένη κόρη» με σκηνικό το νησί των Σπετσών, ο Ντάνιελ Κρεγκ μπήκε για δεύτερη φορά στα παπούτσια του ιδιωτικού ντετέκτιβ Μπενουά Μπλαν με φόντο το Πόρτο Χέλι για το «Glass Onion: Στα μαχαίρια» (2022), η Disney κινηματογράφησε μέρος του «Rise» (2022), του biopic για τους αδελφούς Αντετοκούνμπο, στα Σεπόλια, ο Στιβ Κούγκαν και ο Ρομπ Μπράιντον περιδιάβηκαν την Ελλάδα για το φιλμ «The Trip to Greece» (2020) – τέταρτο μέρος των ευζωιστικών ταινιών τους –, ενώ ας μη λησμονούμε πως και ο φεστιβαλικός Ρούμπεν Εστλουντ επέλεξε την παραλία της Χιλιαδούς στην Εύβοια αλλά και την περίφημη θαλαμηγό «Chirstina O» ως σημεία δράσης της βραβευμένης με Χρυσό Φοίνικα ταινίας του «Το τρίγωνο της θλίψης» (2022). Για να μη θυμηθεί κανείς την απρόσμενη άφιξη της Αντζελίνα Τζολί στο Κατάκολο Ηλείας για τις ανάγκες του φιλμ «Maria» (2024) του Πάμπλο Λαραΐν ή το γεγονός πως οι παραγωγοί της σειράς «Τεχεράνη» της Apple TV+ βρήκαν την τέλεια απεικόνιση της ιρανικής πρωτεύουσας στις γειτονιές του κέντρου των Αθηνών.

H Aντζελίνα Τζολί στο Κατάκολο Ηλείας, για το φιλμ «Maria». NIKΟΣ ΖΩΤΟΣ/NDP

Στη μεταμνημονιακή και κυρίως τη μεταπανδημική περίοδο, η Ελλάδα μπορεί να μην αναδεικνύεται ακριβώς σε κινηματογραφικό και τηλεοπτικό Ελντοράντο, όμως κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλλει πως γίνεται ξανά θελκτική για τους δημιουργούς και φιλική για τους παραγωγούς ταινιών. Και μάλιστα σε μια στιγμή που η επίδραση του κινηματογράφου και κυρίως της τηλεόρασης είναι τέτοια που μπορεί να ανεβάσει τις μετοχές και την αίγλη ενός προορισμού κατακόρυφα.

Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από εκείνο της σειράς «The White Lotus» του HBO, η επίδραση της οποίας υπήρξε καταλυτική για τα θέρετρα στα οποία τοποθετήθηκε η δράση της. Επειτα από την προβολή της πρώτης σεζόν, που διαδραματιζόταν στη Χαβάη, οι κρατήσεις στο Four Seasons Resort Maui at Wailea αυξήθηκαν κατά 386%, ενώ ακόμα μεγαλύτερο αποτύπωμα είχε η προβολή του δεύτερου κύκλου που ήταν τοποθετημένος στη Σικελία. Για τους έξι επόμενους μήνες όλα τα δωμάτια του San Domenico Palace, Taormina, a Four Seasons Hotel είχαν γίνει ανάρπαστα, σύμφωνα με τα στοιχεία του «Guardian». Τα ταξιδιωτικά στίφη κατευθύνονται με ολοένα μεγαλύτερη ευλάβεια εκεί όπου χτυπά η καρδιά αγαπημένων σειρών και ταινιών.

Ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ βρήκε το ιδανικό σκηνικό για το φιλμ «Crimes of the Furute» (2022). Photo Collection Christophel-AFP-Visualhellas

Ας μην ξεχνάμε τι πέτυχε το «Game of Thrones» για την Κροατία και ειδικά για το Ντουμπρόβνικ ή το franchise του «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» για τη Νέα Ζηλανδία. Ναι, ο κίνδυνος του υπερτουρισμού ελλοχεύει, όμως προς στιγμήν ας μείνουμε να παρακολουθούμε το κοσμικό σουλάτσο των χολιγουντιανών σταρ στην Ελλάδα, με την αισιοδοξία πως η «Οδύσσεια» του Νόλαν δεν θα γίνει στο άμεσο μέλλον το κινηματογραφικό hit που θα αναγκάσει τους αυτόχθονες να αναζητήσουν την Ιθάκη τους σε άλλα μέρη του πλανήτη.