Fenix Museum of Migration, Ολλανδία

MAD Architects

Το Μουσείο Μετανάστευσης Fenix, που ανοίγει τις πύλες του στις 16 Μαΐου, βρίσκεται στη χερσόνησο Katendrecht στο λιμάνι του Ρότερνταμ και αναπτύσσεται σε 16.000 τ.μ. Εμπνέεται από το κτίσμα όπου προϋπήρχε στη θέση του και μετασχηματίστηκε σε μουσείο: Τη μεγαλύτερη λιμενική εγκατάσταση με αποθήκες μεταφόρτωσης σε ολόκληρο τον κόσμο, ιδιοκτησίας της Holland-America Line. Η ναυτιλιακή εταιρεία ιδρύθηκε το 1873 και έως το 1989 εξυπηρετούσε επιβατική και εμπορική γραμμή, ενώ αργότερα πρόσθεσε και κρουαζιέρες, συνδέοντας την Ολλανδία με τη Βόρεια Αμερική. Τα πρώτα 25 χρόνια λειτουργίας της, μετέφερε με τα πλοία της περισσότερους από 400.000 μετανάστες από την Ευρώπη στις ΗΠΑ.

Το Μουσείο Fenix είναι το πρώτο έργο στο πεδίο του πολιτισμού των MAD Architects στην Ευρώπη, την ολική μεταμόρφωση του οποίου υπογράφει ο ιδρυτής του γραφείου, Ma Yansong, ένας από τους πιο επιδραστικούς αρχιτέκτονες της νέας γενιάς, ο οποίος καταφέρνει να ισορροπεί στα έργα του το φυσικό περιβάλλον με το ανθρώπινο κατασκεύασμα. Ο Yansong σχεδίασε την κύρια δομή του Fenix, με την ονομασία Tornado, σε σχήμα σπείρας. Η κίνηση μέσα σε αυτή συμβολίζει τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές των πληθυσμών που μετακινούνται προς ένα πιο ασφαλές περιβάλλον. Ανεβαίνοντας την ελικοειδή σκάλα, οι επισκέπτες φτάνουν στο παρατηρητήριο, όπου μπορούν να απολαύσουν τη θέα στην πόλη και τον ποταμό Mεύση. Οι εκθεσιακοί χώροι του μουσείου καταλαμβάνουν δύο ορόφους και η συλλογή του διερευνά την ιστορία της μετανάστευσης μέσω της αρχιτεκτονικής, της φωτογραφίας, της τέχνης, κ.ά. Φιλοξενεί επίσης έργα από ανερχόμενους καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων οι Beya Gille Gacha, Efrat Zehavi, Chae Eun Rhee, Raquel Van Haver και Hugo McCloud.

Shanghai Grand Opera House, Κίνα

Snøhetta

Σκοπός του διεθνούς διαγωνισμού που είχε προκηρυχθεί και τον οποίο κέρδισε το νορβηγικό αρχιτεκτονικό στούντιο Snøhetta, ήταν η δημιουργία ενός εμβληματικού κτιρίου που θα επαναπροσδιορίσει ολόκληρη την περιοχή Houtan της Σανγκάης, τοποθεσία όπου είχε πραγματοποιηθεί η Expo 2010. Η Oπερα διαθέτει τρία αμφιθέατρα και αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα της πόλης, ενισχύοντας την επιρροή της στον τομέα του πολιτισμού σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το κτίριο, που ολοκληρώνεται μέσα στο 2025, αναπτύσσεται σε σχήμα βεντάλιας, δημιουργώντας την αίσθηση ότι καθώς ξεδιπλώνεται ο εξωτερικός χώρος εισχωρεί στο εσωτερικό. Η κίνηση ως μοτίβο διέπει τον σχεδιασμό ολόκληρου του έργου, από την οπτική ταυτότητα της Οπερας (βεντάλια) και την εντυπωσιακή κυκλική σκάλα μέχρι τη διάταξη στο εσωτερικό – λόμπι, αίθουσες, αμφιθέατρα, κ.ά. Τα υλικά που επικρατούν είναι το γυαλί, η δρυς στα δάπεδα και το μετάξι στις επενδύσεις.

H στέγη αποτελεί προέκταση του δημόσιου χώρου και προσφέρεται τόσο για βόλτα όσο και για εκδηλώσεις. Ενώ η πλατεία μπροστά από την Oπερα θα είναι προσβάσιμη όλο το εικοσιτετράωρο, 365 ημέρες τον χρόνο. Σύντομα μάλιστα στο σχέδιο ανάπλασης θα ενταχθούν εστιατόρια, σινεμά, μουσεία, βιβλιοθήκη κ.λπ., δημιουργώντας ένα δραστήριο δημόσιο hub.

Το project, που είναι πολύ σημαντικό για την εικόνα της Σανγκάης, εντάσσεται στο πορτφόλιο των Snøhetta, με κτίρια υποδομών που αφορούν στο πεδίο των παραστατικών τεχνών, όπως οι Οπερες στο Οσλο και την πόλη Μπουσάν, η Βιβλιοθήκη του Πεκίνου, κ.ά. Το έργο πραγματοποιείται σε συνεργασία με την τοπική εταιρεία ECADI.

Elbtower, Γερμανία

David Chipperfield Architects

Η αναμόρφση του λιμανιού του Αμβούργου «γέννησε» μια νέα περιοχή, το HafenCity, που μετρά ήδη αρκετά χρόνια… δράσης. Σύμβολο της επιτυχημένης ανάπλασης έγινε το εμβληματικό κτίριο της Elbphilharmonie των Herzog & De Meuron, καθώς «πυροδότησε» μια σειρά από μεγάλα αρχιτεκτονικά έργα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ωστοσο, ο διεθνώς αναγνωρισμένος βρετανός αρχιτέκτονας David Chipperfield θέλησε να πλαισιώσει τη Φιλαρμονική του Αμβούργου προσθέτοντας στον ορίζοντα της ίδιας πόλης ένα νέο κτίριο-ορόσημο το οποίο υπογράφει ο ίδιος. Συνδέοντας με αυτόν τον τρόπο τον όνομά του με έναν επιτυχημένο αστικό μετασχηματισμό, ο οποίος έφερε μια νέα εποχή για το Αμβούργο.

Το Elbtower υψώνεται σαν κύμα πάνω από τον ποταμό Ελβα και θα είναι το ψηλότερο κτίριο της πόλης, κατασκευασμένο από γυαλί και αλουμίνιο. Οι εργασίες ανέγερσης ξεκίνησαν το 2017 αλλά εμπόδια στη χρηματοδότηση καθυστέρησαν την ολοκλήρωσή του. Πρόσφατες ενημερώσεις από το γραφείο αναφέρουν ότι το ζήτημα επιλύθηκε και τμήμα του κτιρίου θα παραδοθεί εντός του 2025, ενώ σε πλήρη λειτουργία θα δοθεί μετά το 2026.

Sydney Fish Market, Αυστραλία

3XN architects και BVN

Μια εμβληματική γλυπτική κατασκευή με εντυπωσιακές αποβάθρες, εξωτερικούς χώρους εστίασης γεμάτους δράση και μια γιγαντιαία λευκή ηλιακή στέγη που την κάνει άμεσα αναγνωρίσιμη αναμένεται μέσα στο έτος που διανύουμε να δώσει μια δυναμική επανεκκίνηση στην περιοχή του κόλπου Blackwattle. Βασικό ορόσημο και μέρος του οράματος της πόλης του Σίδνεϊ για μια παράκτια περιοχή προσβάσιμη σε όλους, η νέα Ψαραγορά του Σίδνεϊ περνά από τον κόλπο Rozelle στα δυτικά μέσω του Pyrmont και του Darling Harbour, συνεχίζει από το κέντρο της πόλης και τους Βοτανικούς Κήπους και φτάνει μέχρι τις αποβάθρες Woolloomooloo στα ανατολικά. Η νεόκτιστη αγορά θα είναι η τρίτη μεγαλύτερη του είδους της στον κόσμο.

Ξαναζωντανεύοντας ένα παλιό βιομηχανικό τμήμα του λιμανιού, η ιχθυαγορά φιλοδοξεί να αποτελέσει εκτός από εμπορικό κέντρο και έναν γαστρονομικό προορισμό παγκοσμίου κλάσης. Συνδυάζοντας το φαγητό με την αυθεντική εμπειρία της ψαραγοράς, το κοινό θα βιώνει μια πρωτότυπη πολυαισθητηριακή φιλοξενία. Ζητούμενο από τα αρχιτεκτονικά γραφεία 3XN και BVN, που ανέλαβαν το έργο, ήταν να αναβιώσουν την έννοια της γειτονιάς, συνδέοντας ντόπιους, εργαζομένους και τουρίστες σε ένα αυθεντικό περιβάλλον.

Σχεδόν όλοι οι χώροι του τετραώροφου συγκροτήματος είναι ορατοί, μεταφέροντας την ενέργεια της αγοράς που σφύζει από ζωή από την αυγή μέχρι το σούρουπο. Τα τρία υπέργεια επίπεδα του κτιρίου υποστηρίζονται από εκατοντάδες πυλώνες που φτάνουν σε μεγάλο βάθος μέσα στο νερό. Εκεί θα λειτουργήσει ένας υποθαλάσσιος χώρος που θα εξυπηρετεί εργασίες φόρτωσης θαλασσινών για μεταφορά σε όλη τη χώρα και το εξωτερικό. Πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στεγάζονται η μεγάλη αίθουσα δημοπρασιών, καθώς τα αλιεύματα θα φθάνουν απευθείας στις πλωτές προβλήτες της, και η αγορά για το κοινό. Υπάρχουν επίσης εστιατόρια και κοινόχρηστοι χώροι, ανοιχτοί για φαγητό και περιήγηση, μέσω ενός πεζοδρόμου που θα διατρέχει όλες τις χρήσεις του κτιρίου.

Google King’s Cross, Ηνωμένο Βασίλειο

BIG και Heatherwick Studio

Μετά τη συνεργασία τους για τον σχεδιασμό του νέου campus της Google στην Καλιφόρνια, τα Heatherwick Studio και Bjarke Ingels Group (BIG) υπογράφουν τα νέα κεντρικά γραφεία του τεχνολογικού κολοσσού στο Λονδίνο, που αναμένεται να αποπερατωθούν μέσα στην τρέχουσα χρονιά. Η ομάδα δεν επικεντρώθηκε μόνο στη διαμόρφωση των χώρων εργασίας και στην καλή λειτουργία τους, αλλά και στην εύρεση μιας αρχιτεκτονικής γλώσσας που θα βοηθούσε το κτίριο να ενταχθεί στην τοπική κοινότητα του King’s Cross και στον αστικό ιστό της περιοχής. Ο εντυπωσιακός όγκος, μήκους 330 μέτρων, που σχεδίασαν αναπτύσσεται σε 11 ορόφους και περιλαμβάνει πολλούς εσωτερικούς χώρους, πάντα στη φιλοσοφία της Google, που προτρέπει τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση μεταξύ των εργαζομένων. Ακολουθώντας τον σχεδιασμό που έχει ήδη εφαρμόσει το Heatherwick Studio σε άλλα έργα του πολυεθνικού γίγαντα, η εσωτερική διάταξη του κτιρίου έχει οργανωθεί με τρόπο ώστε οι χώροι κάθε ορόφου να μπορούν να προσαρμοστούν στο μέλλον και σε νέες, διαφοροποιημένες, υβριδικές μορφές εργασίας.

Ο μεταλλικός σκελετός κλείνει με υαλοπίνακες και ξύλινα στοιχεία από Accoya, ένα υποπροϊόν ξύλου ανθεκτικό, βιώσιμο και με πολύ καλή ενεργειακή απόδοση. Στις βεράντες έχουν φυτευτεί 250 δέντρα, ενώ το κτίριο διαθέτει café, γυμναστήριο και πισίνα, καθώς και χώρους πολλαπλών χρήσεων για παιχνίδια. Θα υπάρχουν επίσης καταστήματα λιανικής πώλησης στο ισόγειο που θα συμβάλουν στην ενσωμάτωση του κτιρίου με το λειτουργικό κομμάτι της γειτονιάς.

Το νέο κτίριο, σε συνδυασμό με εκείνο της Pancras Square και ένα τρίτο, που θα προστεθεί, θα δώσουν τη δυνατότητα στην Google να στεγάσει περί τις 7.000 υπαλλήλους.

Grand Ring Expo Center, Ιαπωνία

Sou Fujimoto

Η Osaka Expo 2025 άνοιξε τις πόρτες της στις 13 Απριλίου και θα διαρκέσει έως τις 13 Οκτωβρίου. Ο γιγαντιαίος δακτύλιος που περιβάλλει τα περίπτερα των εκθετών και τους κοινόχρηστους χώρους είναι κατασκευασμένος εξ ολοκλήρου από ξύλο και τον σχεδιασμό του υπογράφει ο ιάπωνας αρχιτέκτονας Sou Fujimoto. Θέμα της Διεθνούς Εκθεσης είναι «Σχεδιάζοντας τη μελλοντική κοινωνία για τις ζωές μας» και στο επίκεντρο τίθεται η ανάγκη αντιμετώπισης μεγάλων παγκόσμιων προκλήσεων με καινοτόμους τρόπους.

Στα 174 χρόνια του θεσμού World Expo, που τις τελευταίες δεκαετίες διοργανώνεται κάθε πέντε χρόνια, δίνεται η ευκαιρία να παρουσιαστούν σύγχρονα, καινοτόμα προϊόντα στα πεδία της βιομηχανίας και της επιστήμης. Ωστόσο, ο Fujimoto ήθελε να αναδείξει την ευκαιρία που δίνεται στο πλαίσιο της Εκθεσης να συγκεντρωθούν σε ένα μέρος άνθρωποι από σχεδόν όλες τις χώρες, οι οποίοι σκέφτονται/συζητούν για το μέλλον όλων.

Εκτιμώντας ότι θα δεχθεί περίπου 28 εκατομμύρια επισκέπτες έως το τέλος Οκτωβρίου, ο Fujimoto τοποθέτησε το Grand Ring σε μια τεχνητή έκταση 960 στρεμμάτων στον κόλπο της Οσάκα, ενώ ο σχεδιασμός του περιβάλλει τα 150 περίπτερα των εκθετών, οι οποίοι συμμετέχουν παρουσιάζοντας νέες τεχνολογίες, πολυμέσα και ιδέες καινοτόμου σχεδιασμού.

Με πηγή έμπνευσης το θέμα της Εκθεσης, ο αρχιτέκτονας σχεδίασε την κατασκευή από ξύλο, υλικό το οποίο χρησιμοποιείται τελευταία ακόμα και σε ουρανοξύστες. Πράγματι, η τάση προώθησης προηγμένης «ξυλείας» (συνήθως κατασκευασμένης με κόλληση πολλών στρώσεων συμπιεσμένου ξύλου) όπως και νέων οικοδομικών κανονισμών που επιτρέπουν τη χρήση της, βρίσκει αρκετές χώρες θετικές
– παράδειγμα η Γαλλία, που απαιτεί όλα τα νέα δημόσια κτίρια να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 50% ξύλο. Η επεξεργασμένη ξυλεία μπορεί να είναι κάτι καινοτόμο σε πολλά μέρη του κόσμου, ωστόσο στην Ιαπωνία αποτελεί μέρος της ιστορίας και της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της. Μάλιστα, μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1891 και του 1923, που αποκάλυψαν τις αδυναμίες των τότε δημοφιλών ευρωπαϊκού τύπου κτιρίων από τούβλα και πέτρα, περίπου το 90% των μονοκατοικιών που κατασκευάζονται σήμερα χρησιμοποιούν ξύλινα πλαίσια.

Το Ring κατέχει πλέον το Παγκόσμιο Ρεκόρ Γκίνες για τη μεγαλύτερη ξύλινη αρχιτεκτονική κατασκευή στον κόσμο και η πρόκληση για τον Fujimoto, όπως λέει ο ίδιος, ήταν να αναδείξει τις δυνατότητες του ξύλου ως βιώσιμης εναλλακτικής λύσης στο σκυρόδεμα. Οσον αφορά την παροδικότητα της κατασκευής, υποστηρίζει ότι μπορεί να αντέξει για πολλά χρόνια, υπενθυμίζει όμως ότι, παραδοσιακά, τα ξύλινα σπίτια της χώρας κατασκευάζονταν με αναμενόμενη διάρκεια ζωής 20 ετών και πολλοί Ιάπωνες προτιμούν να ξαναχτίσουν το σπίτι τους παρά να το ανακαινίσουν.

Shenzhen Science & Technology Museum, Κίνα

Zaha Hadid Architects (ZHA)

Το πολυαναμενόμενο Μουσείο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Σεντζέν, που βρίσκεται εντός της Guangming Science City, θα αποτελέσει βασικό προορισμό για να εξερευνήσουμε τη δύναμη της επιστήμης και της τεχνολογίας και να κατανοήσουμε τον αντίκτυπό τους στη ζωή μας. Συνδεδεμένο με πανεπιστήμια, σχολεία και κέντρα καινοτομίας σε ολόκληρη την Κίνα, το μουσείο επιχειρεί να αναδείξει τη θέση της Σεντζέν ως κορυφαίου κέντρου καινοτομίας και τεχνολογίας.

Με συνολική έκταση περίπου 125.000 τ.μ. και σχήμα U, συγκεντρώνει μια ακολουθία από δημόσιους χώρους, γκαλερί και εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις που συνδέονται μεταξύ τους, γύρω από την αυλή ενός κεντρικού αίθριου που επικοινωνεί με το δημόσιο πάρκο, δημιουργώντας μια ανοιχτή διάδραση ανάμεσα στους επισκέπτες του μουσείου και εκείνους του πάρκου. «Ενα ταξίδι ανακάλυψης που ενώνει την πόλη και το πάρκο με τις εκθέσεις του μουσείου», όπως δηλώνουν οι αρχιτέκτονες του γραφείου ZHA. Οι ίδιοι εξηγούν ότι ο ρευστός σχεδιασμός του κτιρίου ενσωματώνει τη μέγιστη προσαρμοστικότητα ως βασική αρχή, με τις καμπύλες γεωμετρίες και τις αναλογίες κάθε χώρου να προσφέρουν μια πλούσια χωρική εμπειρία. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ακολουθώντας την τάση της εποχής για χώρους μεταβλητούς σε διαφορετικές χρήσεις/δράσεις, οι αίθουσες θα διαμορφώνονται σύμφωνα με το πρόγραμμα που θα φιλοξενείται. Να σημειωθεί, τέλος, ότι έχοντας λάβει υπόψη τους την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου για ολόκληρο τον κύκλο ζωής του (με μελλοντικές προσαρμογές), κατάφεραν να αποσπάσουν για το έργο τη μέγιστη βαθμολογία στο Πρότυπο Αξιολόγησης Πράσινων Κτιρίων της Κίνας.

Techo International Airport Phnom Penh, Καμπότζη

Foster + Partners

Εμπνευσμένο από το ιδιαίτερο τοπίο και το τροπικό κλίμα, το σχέδιο των Foster + Partners για τον νέο Διεθνή Αερολιμένα στην Πνομ Πενχ της Καμπότζης περιλαμβάνει νέο αεροδρόμιο και κτίριο τερματικού σταθμού με μια στέγη-πλέγμα που θυμίζει δέντρο.

Το κτίριο του τερματικού σταθμού θα στεγάσει όλες τις λειτουργίες που αφορούν την εξυπηρέτηση των επιβατών καθώς και καταστήματα, εστιατόρια, κ.ά. Το τμήμα αυτό θα πλαισιώνεται εκατέρωθεν από δύο καμπύλες πτέρυγες που θα αποτελούν τις αίθουσες αναχωρήσεων και αφίξεων.

Το έργο βρίσκεται υπό κατασκευή και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε μια σειρά φάσεων. Κατά την πρώτη φάση, θα μπορεί να εξυπηρετήσει 13 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως χάρη στον κεντρικό τερματικό σταθμό και τους υπό κατασκευή αεροδιαδρόμους, ενώ τα μελλοντικά σχέδια προβλέπουν την προσθήκη μιας επιπλέον πτέρυγας με στόχο την αύξηση της επιβατικής κίνησης του αεροδρομίου σε 30 εκατομμύρια άτομα ετησίως.